It's a Wonderful Life ( 1946 )

ندگی شگفت انگیزی است اولین بار در بیستم دسامبر سال 1946 بر پرده سینما رفت. یعنی در روزهای کریسمس. (سایت Imdb) تاریخ اکران اول فیلم را حدود دو هفته بعدتر، یعنی هفتم ژانویه 1947 اعلام می کند) بودجه فیلم در زمان ساخت 3180000 دلار بود. از رقم دقیق فروش زندگی شگفت انگیزی است اطلاع دقیقی در دست نیست. با این همه فروش فیلم خوب بوده ولی خیره کننده نبوده است. در جوایز آکادمی اسکار هم فیلم در پنج رشته بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر مرد نقش اول، بهترین تدوین، و بهترین صداگذاری کاندید شد، ولی موفق به دریافت جایزه اسکار نشد. در مجموع اقبال کلی نسبت به این فیلم در زمان ساخت «خوب» بود ولی «عالی» نبود. اما رفته رفته در گذر زمان فیلم جایگاه واقعی خودش را پیدا کرد. مثلاً در سال های 1998، 2002، 2003، 2006، 2007، و 2008 این فیلم از سوی انجمن فیلم آمریکا (AFI) به انحاء مختلف در فهرست صد فیلم برتر تاریخ سینما قرار گرفت:

سال 1998 رتبه هشتم در فهرست 100 فیلم برتر تاریخ سینما (رتبه اول همشهری کین)

سال 2002 رتبه هشتم در فهرست 100 فیلم پرشور تاریخ سینما (رتبه اول کازابلانکا)

سال 2003 رتبه نهم (شخصیت جرج بیلی/جیمز استوارت) در فهرست 100 قهرمان برتر تاریخ سینما (رتبه اول اتیکوس فینچ/گریگوری پک در کشتن مرغ مقلد) و رتبه ششم در فهرست 100 شخصیت شرور تاریخ سینما (آقای پاتر/لایونل باریمور) (رتبه اول هانیبال لکتر/آنتونی هاپکینز در سکوت بره ها)

سال 2006 رتبه اول در فهرست 100 فیلم امید بخش تاریخ سینما (9 فیلم بعدی عبارت بودند از کشتن مرغ مقلد، فهرست شیندلر، راکی، آقای اسمیت به واشنگتن می رود، ئی تی، خوشه های خشم، فرار از خانه، معجزه در خیابان سی و چهارم، و نجات سرباز رایان)

سال 2007 رتبه یازدهم در فهرست 100 فیلم برتر تاریخ سینما (رتبه اول همشهری کین)

سال 2008 رتبه سوم در فهرست 10 فیلم برتر خیال برانگیز تاریخ سینما (رتبه اول جادوگر شهر زمرد و رتبه دوم ارباب حلقه ها/یاران حلقه) در این سال انجمن فیلم آمریکا در رشته های فیلم انیمیشن، فیلم خیال برانگیز، فیلم گانگستری، فیلم علمی تخیلی، فیلم وسترن، فیلم ورزشی، فیلم معمایی، فیلم کمدی رمانتیک، فیلم درام دادگاهی، و فیلم حماسی 10 فیلم برتر را اعلام نمود.)

همچنین زندگی شگفت انگیز در سال 1990 از سوی بنیاد حفظ سینمای ملی آمریکا موفق به دریافت جایزه «ثبت فیلم ملی» گردید. و در سال 1994 نیز «جایزه موفقیت مادام العمر بازیگر کودک سابق» به جیمی هاوکینز بازیگر نقش نوجوانی جرج بیلی از سوی آکادمی بازیگران جوان اهداء گردید.

به علاوه در حال حاضر این فیلم در نظرسنجی بازدید کنندگان سایت IMDB توانسته امتیاز 7/8 را از مجموع 10 امتیاز کسب کند.

انستیتوی سینمای آمریکا لیستی از صد فیلم پرمغز و گیرای تاریخ سینمای آمریکا انتشار داده که این فیلم در رأس آنها قرار دارد.
در فهرست بهترین اقتباس های ادبی در سینمای جهان که توسط سایت اسکرین منتشر شد، جایگاه چهارم از آن فیلم «چه زندگی فوق العاده ای» است؛ این فیلم اقتباسی ست از داستان بزرگترین هدیه نوشته Philip Van Doren Stern (فیلیپ ون دورن استرن). نویسنده داستان که نتوانسته بود داستانش را منتشر کند، در سال ۱۹۴۳ آن را روی کارت های کریسمس نوشت و برای ۲۰۰ نفر از نزدیکان و دوستانش فرستاد. یکی از کارت ها به دست مدیر کری گرانت رسید تا اینکه RKO Pictures داستان را ۱۰۰۰۰ دلار خرید به امید اینکه از روی آن فیلمی با بازی کری گرانت بسازد که ناموفق ماند. در نهایت هم که کاپرا داستان را خواند و پسندید و طی قراردادی که با RKO بست فیلم نامه را با کمک ۲ نفر دیگر نوشت.

جالب اینکه به خاطرمشکل حق تالیف فیلم پس از مدتی به مالکیت عمومی درآمد و در نهایت به خاطر بازبینی های متعدد به شدت محبویبت پیداکرد. همین در مالکیت عمومی درآمدن فیلم گویی یکی از چشم بندی های بزرگوارانه " کلارنس" بوده است.

جیمز استوارت: که تصویراش به عنوان یک آمریکایی شهرستانی مهربان، شریف وعاقل جا افتاد، گفته بود : گاهی خودم هم می مانم نکند. خدوم از خودم تقلید می کنم. استیوارت به خاطر نقش آفرینی در این فیلم نامزد دریافت اسکار شد. از بهترین کارهای وی می توان به : فیلادلفیا (1940 ) تشریح یک جنایت (1959 ) سرگیجه (1958 ) اشاره کرد.

لایوئل باریمور : اتفاقا ایفای نقش آقای پاتر سنگدل، یکی از بهترین بازیهای او نبود. بزرگمرد خاندان باریمور بیشتر به خاطر هنر نمای اش در گراند هتل، شام ساعت هشت، جان آزاد ( برنده ی جایزه اسکار) شهرت دارد. از کارهای تلویزیونی او می توان به دکتر گیلدر اشاره کرد که طی سالهای 1961 تا 1972 در از شبکه های تلویزیونی دنیا از جمله – ایران پخش شده است.

فیلم چون چون کپی رایت ندارد به کمک کامپیوتر رنگی شد ولی چنان جنجالی به پا شد که همچنان نسخه ساه وسفید آن به نمایش می آید.

دکورهای فیلم که در واقع بزرگترین و گسترده ترین دکور های بودند که در تاریخ سینمای آمریکا برای فیلمی ساخته شده اند. دو ماهه بر پا شد. 75 مغازه و عمارت و خیابان های اصلی و... خیابان اصلی 300 متر طول اش بود که خودش می کند یک خیابان تمام عیار!

میزان قابل توجه برف در این فیلم که اولین فیلم کاپرا پس از جنگ جهانی دوم بود، یکی از جلوه های ویژه پیشتاز بود. دستگاه های برف ساز سنتی خیلی پر سر و صدا بودند و به همین دلیل 6000 گالن از «فوم های» آتش نشانی مخلوط با صابون، در مقابل پمپ های قوی باد قرار گرفتند تا صحنه های رویایی این فیلم کلاسیک خلق شوند.

حفره فیلمنامه: در واقع خیلی هم حفره نیست. بیشتر شبیه یک خراش روی بدنه فیلمنامه است! تنها یک فرشته می توانست جورج بیلی(جیمز استوارت) را از ورشکستگی کامل نجات دهد و تنها مهربانی همسایگانش باعث شد تا دوران زندان را تحمل کند. اما پایان خوش فیلم باعث می شود هیچ کس به این که پاتر بدجنس(لایونل بریمور) چگونه به این ثروت و مکنت رسید فکر نکند.

توجیه منطقی: شاید می خواستند قسمت دوم فیلم را هم بسازند! مثلاً می شد اسمش را گذاشت «زندگی شگفت انگیز2:بازپرداخت» و بیلی اینجا توضیح می دهد که این پول ها ازکجا آمده اند.

نظر منتقدان:

راجرت ایبرت (شیکاگو سان تایمز) : نکته ی مهم درباره ی چه زندگی محشری است، این است که گذشت زمان را خوب تاب آورده، مثل سوم و کازابلانکا از ان فیلم های جاوادانه است که با گذشت زمان، بهتر هم می شود.

پالین کیل : اگر چه دلیلی برای جدی گرفتن خود وجود نداشته، ولی کاپرا در اینجا لحنی جدی به فیلم اش داده، یک فیلم بند تنبانی که می خواهد را هنر جا بزند.
منبع:نقد فارسی